ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΒΕΖΙΡ ΤΖΑΜΙΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΩΝ ΚΡΗΝΩΝ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ

Το έργο «Στερέωση του Βεζίρ Τζαμιού και αποκατάσταση των οθωμανικών κρηνών της Ναυπάκτου» εντάχθηκε στο  Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, στο πλαίσιο του Μέτρου 19 «Τοπική Ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων CLLD/LEADER», του υπομέτρου 19.2 «Στήριξη για την υλοποίηση δράσεων υπό την τοπική στρατηγική ανάπτυξης για παρεμβάσεις Δημοσίου χαρακτήρα». Συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με εγκεκριμένο προϋπολογισμό 256.000 €. Υλοποιήθηκε απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας.

Το Βεζίρ τζαμί είναι οθωμανικό μνημείο και βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Άνω Πόλης, στο 4ο διάζωμα του Κάστρου Ναυπάκτου. Συνιστά τμήμα ενός μεγαλύτερου οθωμανικού συγκροτήματος (κουλιγιέ), με λουτρό, δύο κρήνες και έναν υπεραιωνόβιο πλάτανο. Ο περιηγητής Εβλιά Τσελεμπί, ο οποίος αναφέρει οκτώ τζαμιά εντός της πόλης, το ονομάζει Τζαμί των Πηγαδιών. Κτίστηκε το 1702-3 από τον Αμτζαζαντέ Χουσεΐν Πασά, και τα μοναδικά σωζόμενα κατάλοιπά του είναι οι περιμετρικοί τοίχοι του τζαμιού, η βάση του μιναρέ και μία κρήνη.

Οι επεμβάσεις στο Βεζίρ Τζαμί αφορούσαν σε καθαρισμούς από την βλάστηση, αποχωμάτωση και ανασκαφή, η οποία αποκάλυψε τα προσκτίσματα και την προγενέστερη οθωμανική φάση του τζαμιού, καθώς και την προϋπάρχουσα βυζαντινή φάση του χώρου. Έγιναν επίσης: επισκευή των τοιχοποιιών του μιναρέ και του τζαμιού με προσεκτική συντήρηση και συμπλήρωση αρμολογημάτων, συμπλήρωση των τοιχοποιιών, εργασίες περίφραξης του μνημείου και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του.

Το μνημείο μετά την ολοκλήρωση των εργασιών

Στο πλαίσιο του ίδιου έργου έγιναν εργασίες καθαρισμού, συντήρησης, συμπλήρωσης και ανάδειξης και πλήρους αποκατάστασης δώδεκα οθωμανικών κρηνών, εκ των οποίων μία στο ίδιο το Βεζύρ Τζαμί και οι υπόλοιπες σε διάφορα σημεία της πόλης (Φετιχιέ Τζαμί, Ντουράκ Μπέη, Αητάνταινας ή Μπεκιαρούς, Κατρέλη, του Παπά κάτω από το Ρολόι, Σιδερόπορτας, Κωλέττη,  Μιναρέ, Μεγαλομάτας, Βατόβρυσης και Άη-Κηρύκου). Εντάσσονται σε ένα σύνολο δεκαεννέα συνολικά σωζόμενων κρηνών εντός, αλλά και εκτός των τειχών του Κάστρου, οι οποίες χρονολογούνται στην οθωμανική περίοδο, ενώ ορισμένες φέρουν και προγενέστερες φάσεις. Τέλος, τοποθετήθηκαν σημάνσεις και έγινε έκδοση φυλλαδίου για μια διαδρομή περιήγησης, με στόχο την εξοικείωση των επισκεπτών με το δίκτυο κρηνών της πόλης, καθώς και το συγκρότημα του Βεζίρ τζαμιού.

Σε κοντινή απόσταση από το Βεζίρ Τζαμί βρίσκονται τα οθωμανικά λουτρά, τα οποία εντάσσονται στο ίδιο βακουφικό συγκρότημα. Είναι χτισμένα σε χαμηλότερο επίπεδο από το Τζαμί και τον δρόμο και διατηρούνται σε αρκετά καλή κατάσταση. Το κτίσμα φέρει ορθογώνια κάτοψη και χωρίζεται σε δύο ζώνες χώρων. Η πρώτη ζώνη είναι υπαίθρια, καλυμμένη αρχικά με ξύλινη στέγη. Αποτελούσε τον χώρο των αποδυτηρίων, όπου ήταν χτισμένο και περίοπτο σιντριβάνι. Η δεύτερη ζώνη είναι καλυμμένη με θολοδομία, η οποία διατηρεί τους φεγγίτες και τους αεραγωγούς, και περιλαμβάνει τον χλιαρό και τον θερμό χώρο των λουτρών.

Η οθωμανική κρήνη του Βεζίρ Τζαμιού μετά τις εργασίες αποκατάστασης