Το πρόγραμμα αφορά στην αρχαιολογική έρευνα του αρχαίου ιερού της Αρτέμιδος Λαφρίας στην Καλυδώνα. Η αρχαία ελληνική πόλη Καλυδών της Αιτωλίας φημίζεται για την πλούσια μυθολογική της παράδοση, με σημαντικότερη τον μύθο του Καλυδώνιου Κυνηγιού Κάπρου που αναφέρεται για πρώτη φορά στην Ιλιάδα του Ομήρου τον 8ο αιώνα π.Χ. (Όμηρος Ιλ. 9.524-545). Η ιστορία αφηγείται πώς η θεά Άρτεμις έστειλε έναν τρομερό κάπρο να καταστρέψει τις καλλιέργειες των Καλυδώνιων, ως τιμωρία επειδή ο βασιλιάς της πόλης Οινέας αμέλησε να της αποδώσει τιμές και προσφορές. Το θηρίο τελικά στάθηκε δυνατόν να εξοντωθεί από μία ομάδα με επικεφαλής τον τοπικό άρχοντα Μελέαγρο και ήρωες από όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο που συμμετείχαν στο κυνήγι του.
Το ιερό της Αρτέμιδος στην Καλυδώνα ανασκάφηκε εν μέρει με ελληνο-δανική συνεργασία κατά τα έτη 1926 έως 1935, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του παραμένει αρχαιολογικά ανεξερεύνητο. Επιπλέον, πολλά από τα αποτελέσματα των παλαιών ανασκαφών παραμένουν αδημοσίευτα, ενώ πολλές παλαιές ερμηνείες ίσως να πρέπει σήμερα να αναθεωρηθούν ριζικά.
Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει την πλήρη επανεξέταση της τοπογραφικής και ιστορικής εξέλιξης του ιερού της Αρτέμιδος μέσω συστηματικών αρχαιολογικών ανασκαφών, γεωφυσικών ερευνών, ψηφιακής τεκμηρίωσης και σύγχρονης επιστημονικής ανάλυσης. Ένα σημαντικό μέρος του έργου αφορά στο συνδυασμό των δεδομένων των παλαιών ανασκαφών που έγιναν πριν από 100 περίπου χρόνια με τα αποτελέσματα που θα προκύψουν μέσα από σύγχρονες ερευνητικές μεθόδους.
Το έργο πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας και το Δανικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Στόχοι
Ο γενικός στόχος του Προγράμματος είναι να ξαναγραφτεί η ιστορική εξέλιξη του ιερού της Αρτέμιδος Λαφρίας και η θρησκευτική, κοινωνική και οικονομική σημασία του για την αρχαία πόλη και την ευρύτερη περιοχή της. Αυτό περιλαμβάνει την αποκάλυψη άγνωστων μέχρι σήμερα κτιρίων, μνημείων και άλλου αρχαιολογικού υλικού μέσω αρχαιολογικών ανασκαφών και τεχνικών τηλεπισκόπησης. Το έργο στοχεύει επίσης στη συλλογή νέων δεδομένων που θα επιτρέψουν την επαναπροσδιορισμό των δεδομένων που συλλέχθηκαν τη δεκαετία 1920-30, μελετώντας, για παράδειγμα, προηγούμενες μεροληψίες δειγματοληψίας και αυξάνοντας έτσι την αναλυτική αξία των παλαιών δεδομένων.
Ένας άλλος στόχος του έργου είναι ο εντοπισμός αρχαιολογικών στοιχείων για την κρίσιμη μεταβατική περίοδο από Μυκηναϊκή περίοδο – Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περίπου 1600-1200 π.Χ.) στην Εποχή του Σιδήρου. Η σημασία του μύθου του κυνηγιού του Καλυδώνιου Κάπρου στο ομηρικό έπος υποδηλώνει ότι η περιοχή έχει μακρά ιστορία, μια υπόθεση που το έργο θα ελέγξει μέσω στοχευμένων ανασκαφών. Με τον τρόπο αυτό, θα εξεταστεί το ζήτημα της προέλευσης του μύθου του Καλυδωνικού Κυνηγιού Κάπρου και του ρόλου της μυθολογίας στις πρώιμες ελληνικές κοινωνίες.
Διάρκεια Προγράμματος 01.01.21-31.12.25
Διεύθυνση Προγράμματος
Δρ Ολυμπία Βικάτου, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας
Dr Søren Handberg, UIO
Ομάδα Συνεργασίας
Dr Signe Barfoed (UIO)
Δρ Φωτεινή Σαράντη, ΕΦΑΑΙΤ
Γιώργος Σταμάτης
Νεοπτόλεμος Μιχαηλίδης
Δρ Εύη Μαργαρίτη
Δρ Μυρσίνη Γκούμα
Δρ Άγγελος Χατζηκούμης
Κυριακή Τσίρτση
Συμμετέχοντες φορείς – ιδρύματα
Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας
Ινστιτούτο της Δανίας – The Danish Institute at Athens https://www.diathens.gr/en
University of Copenhagen, The Saxo Institute https://saxoinstitute.ku.dk/
Aarhus University, Department of History and Classical Studies https://cas.au.dk/en/about-the-school/departments/history-and-classical-studies
Eastern Atlas https://www.eastern-atlas.de/eastern_atlas/mitarbeiter_eng.php?s=15,12&lang=eng
Φορέας Χρηματοδότησης
AugustinusFonden https://augustinusfonden.dk/
